Follow prapat1909 on Twitter

วันพฤหัสบดีที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2557

25 ปีความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี

ตีพิมพ์หนังสือพิมพ์ไทยโพสต์ วันที่ 11 ธันวาคม 2557

เมื่อวันที่ 1 ธันวาคมที่ผ่านมา ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ร่วมกับสถานทูตเกาหลีที่กรุงเทพ ได้จัดการสัมมนาในโอกาสครบรอบ 25 ปีความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี ที่โรงแรมรอยัล ออร์คิด เชอราตัน คอลัมน์กระบวนทรรศน์ในวันนี้ ผมจะสรุปสาระสำคัญของคำบรรยายของผม ในหัวข้อ 25 ปีความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี ดังนี้
               บริบท
               บริบทที่สำคัญต่อความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี คือการผงาดขึ้นมาของ 3 ผงาด
               ผงาดที่ 1 คือ การผงาดขึ้นมาของเอเชีย หรือ The Rise of Asia โดยขณะนี้มีแนวโน้มชัดเจนว่า ศูนย์กลางของเศรษฐกิจของโลก จะย้ายฐานจากตะวันตกไปตะวันออก ซึ่งตะวันออกนั้น จริงๆแล้วคือ เอเชียตะวันออก ซึ่งอาเซียนและเกาหลีก็เป็นส่วนหนึ่งของเอเชียตะวันออก
               ผงาดที่ 2 คือ การผงาดขึ้นมาของเกาหลี (เกาหลีในบทความนี้หมายถึงเกาหลีใต้) หรือ The Rise of Korea  โดยเกาหลีใต้ได้พัฒนาประเทศไปอย่างรวดเร็ว ขณะนี้มี GDP 1.4 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ ถือว่ามีขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 13 ของโลก GDP ต่อหัวก็สูงถึง 28,000 เหรียญ อยู่ในอันดับ 29 ของโลก ดัชนีชีวิตคุณภาพชีวิตมนุษย์ หรือ Human Development Index (HDI) ก็อยู่อันดับที่ 15 ของโลกซึ่งสูงมาก นอกจากนี้ สินค้าเกาหลีกำลังได้รับความนิยมเช่นเดียวกับวัฒนธรรมเกาหลี และเกาหลีก็เป็นสมาชิกกลุ่ม G20 อีกด้วย  
               สำหรับผงาดที่ 3 คือการผงาดขึ้นมาของอาเซียน ซึ่งขณะนี้อาเซียนได้กลายเป็นองค์การระหว่างประเทศ หรือสถาบันระหว่างประเทศที่สำคัญที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออก อาเซียนถือเป็นการรวมกลุ่มในภูมิภาคที่ประสบความสำเร็จที่สุดในโลก จะเป็นรองก็แต่เพียงสหภาพยุโรปเท่านั้น ในปี 2015 อาเซียนก็จะพัฒนาไปเป็นประชาคมอาเซียน ก็ยิ่งจะทำให้อาเซียนมีบทบาทความสำคัญมากขึ้นไปอีก
               อาเซียนมีประชากร 600 ล้านคน มี GDP รวมกัน 10 ประเทศ มูลค่าประมาณ 2.5 ล้านล้านเหรียญ ขนาดเศรษฐกิจใหญ่เป็นอันดับ 9 ของโลก และภายในปี 2030 GDP ของอาเซียนจะเพิ่มขึ้นอีกหลายเท่าตัว โดยจะมีมูลค่าประมาณ 7-8 ล้านล้านเหรียญ ซึ่งจะทำให้อาเซียนมีขนาดเศรษฐกิจใหญ่ เป็นอันดับ 5 ของโลก
               นอกจากนี้ อาเซียนกำลังจะเป็นแกนกลางของสถาปัตยกรรมของภูมิภาค เป็นศูนย์กลางทางการทูตในภูมิภาค โดยอาเซียนเป็นแกนกลางของหลายกรอบคือ ASEAN +1, ASEAN +3, East Asia Summit และ ASEAN Regional Forum
               ความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี
               และด้วยบริบทดังกล่าวข้างต้น และด้วยการผงาดขึ้นมาของ 3 ผงาดดังกล่าวข้างต้น จึงทำให้ความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลีพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ในปี 1991 เกาหลีใต้ได้มีสถานะเป็นประเทศคู่เจรจาของอาเซียน ต่อมาในปี 1997 มีการประชุมสุดยอดอาเซียน-เกาหลีขึ้น ในปี 2004 มีการจัดทำปฏิญญา Joint Declaration on Comprehensive Cooperation Partnership ในปี 2010 มีการลงนามในปฏิญญาอีกฉบับคือ Joint Declaration on ASEAN-ROK Strategic Partnership โดยได้มีการยกระดับความสัมพันธ์เป็นระดับหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ และในปีนี้จะครบรอบ 25 ปีของความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี
               หัวใจของความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลีคือ ความสัมพันธ์ทางด้านเศรษฐกิจ การค้าระหว่างกัน มูลค่าเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ในปี 2015 จะมีมูลค่า 150,000 ล้านเหรียญ ขณะนี้เกาหลีใต้เป็นประเทศคู้ค่าอันดับ 5 ของอาเซียน และอาเซียนเป็นประเทศคู่ค้าอันดับ 2 ของเกาหลีใต้
               ในปี 2005 ได้มีการจัดทำกรอบความตกลง Framework Agreement on Comprehensive Economic Cooperation ซึ่งนำไปสู่การจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน-เกาหลี
               ในด้านการลงทุน ในปี 2009 มีการจัดทำข้อตกลงความร่วมมือด้านการลงทุนโดยการลงทุนของเกาหลีใต้มีมูลค่าสูงถึง 600,000 ล้านเหรียญสหรัฐ
               นอกจากนี้ ความร่วมมือในด้านอื่นๆ ทั้งด้านการเมืองความมั่นคง ด้านการพัฒนา ด้านสังคมวัฒนธรรม ก็พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะทางด้านวัฒนธรรม K-POP ของเกาหลีก็ได้รับความนิยมอย่างมากในภูมิภาคอาเซียน
               อาเซียนและเกาหลี นอกจากความสัมพันธ์ในระดับ ASEAN + 1 แล้ว ยังมีความร่วมมือในกรอบ ASEAN + 3 ซึ่งเกาหลีมีบทบาทสำคัญในการผลักดันความร่วมมือ ASEAN +3 โดยเฉพาะเรื่องข้อเสนอประชาคมเอเชียตะวันออก ซึ่งเป็นความคิดริเริ่มจากเกาหลีใต้  
               เกาหลีใต้และอาเซียนเป็นสมาชิกใน East Asia Summit ซึ่งก็มีพัฒนาการไปอย่างรวดเร็ว และอาเซียน-เกาหลีก็กำลังเจรจา FTA ในกรอบ ASEAN +6 ที่เรียกว่า Regional Comprehensive Economic Partnership  หรือ RCEP
               กล่าวโดยสรุป จะเห็นได้ว่า ความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลีได้พัฒนาไปอย่างรวดเร็ว และในอนาคตมีแนวโน้มว่า ความสัมพันธ์ของทั้ง 2 ฝ่ายจะกระชับแน่นแฟ้นมากขึ้น ทั้งนี้เพราะการผงาดขึ้นมาของอาเซียนและเกาหลีคงจะมีพัฒนาการในระดับที่สูงขึ้นต่อไป ทั้ง 2 ฝ่ายมีผลประโยชน์ร่วมกันในความร่วมมือ ที่เป็นลักษณะของความร่วมมือระหว่างประเทศที่มีสถานะระดับกลางหรือ medium power   ดังนั้น ศักยภาพและ ความเป็นไปได้ของความสัมพันธ์อาเซียน-เกาหลี ก็จะพัฒนาต่อไปในอนาคต