Follow prapat1909 on Twitter

วันพฤหัสบดีที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2558

สรุปสถานการณ์โลกปี 2014 และแนวโน้มปี 2015 (ตอนที่ 2)

คอลัมน์กระบวนทรรศน์ตอนที่แล้ว ผมได้วิเคราะห์สรุปสถานการณ์โลกในปีที่แล้วไปแล้ว สำหรับในตอนนี้ ซึ่งเป็นตอนที่ 2 จะมาวิเคราะห์ต่อ โดยจะคาดการสถานการณ์การเมืองโลกและความขัดแย้งในปีนี้ ดังนี้
               การก่อการร้าย
               ปัญหาการก่อการร้ายยังคงจะยืดเยื้อต่อไปในปีนี้ ซึ่งเมื่อช่วงต้นเดือนนี้ ได้เกิดการก่อวินาศกรรมที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส และทำท่าจะลุกลามบานปลายไปอีกหลายประเทศในยุโรป ดังนั้นในปีนี้จึงกำลังจะเกิดแนวโน้มใหม่ของการก่อการร้าย ซึ่งจะกลับเป็นเหมือนช่วงเหตุการณ์ 11 กันยา ปี 2001 ที่เป้าหมายของกลุ่มก่อการร้ายคือโลกตะวันตก ซึ่งหลักๆคือ สหรัฐ ยุโรป และออสเตรเลีย Think Tank ของสหรัฐเองก็ได้ประเมินสถานการณ์ว่ามีความเป็นไปได้ค่อนข้างสูงที่ในปีนี้ สหรัฐและโลกตะวันตก จะถูกโจมตีครั้งใหญ่เหมือนกับเหตุการณ์ 11 กันยา
               นอกจากนี้ มีความเป็นไปได้สูงเช่นเดียวกัน ที่จะมีการโจมตีในรูปแบบใหม่จากกลุ่มก่อการร้าย คือจะเป็นการโจมตีทางอินเตอร์เน็ต ทำลายเครือข่ายอินเตอร์เน็ตของระบบโครงสร้างพื้นฐานสำคัญของสหรัฐ อาทิ เครือข่ายสาธารณูปโภค และสถาบันการเงิน เป็นต้น
               นอกจากนี้ สถานการณ์การก่อการร้ายในตะวันออกกลางยังคงยืดเยื้อ โดยเฉพาะในอิรัก มีแนวโน้มว่า จะทวีความรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะการรุกคืบของกลุ่ม ISIS และปัญหาความขัดแย้งระหว่างมุสลิมชีอะห์และมุสลิมสุหนี่ แม้ว่าปีที่แล้ว สหรัฐจะโจมตีทางอากาศกับกลุ่ม ISIS แต่ก็เป็นได้แค่หยุดการรุกคืบของกลุ่ม ISIS เท่านั้น
               ปฏิบัติการของกลุ่ม ISIS ได้ลุกลามเข้าไปในซีเรีย ทำให้สงครามกลางเมืองในซีเรีย มีแนวโน้มทวีความรุนแรงมากขึ้น กลุ่มต่อต้านรัฐบาลซีเรีย ที่ทางตะวันตกสนับสนุน ก็อ่อนแอลง ในขณะที่กลุ่มที่สนับสนุนอัลกออิดะห์และ ISIS ก็แข็งแกร่งขึ้นเรื่อยๆ

               ตะวันออกกลาง
               และที่เกือบจะเป็นเรื่องเดียวกับปัญหาการก่อการร้ายคือปัญหาความวุ่นวายในตะวันออกกลาง ที่กำลังจะลุกลามบานปลายออกไปเรื่อยๆ
               สถานการณ์ในลิเบียก็น่าเป็นห่วง กลุ่มหัวรุนแรงรุกคืบ และใกล้จะเป็นสงครามกลางเมือง รัฐบาลกลางก็อ่อนแอมาก
               ในอียิปต์ มีแนวโน้มปัญหาความวุ่นวายมากขึ้น กลุ่มหัวรุนแรงมีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ
               สงครามกลางเมืองในซีเรีย ได้ลุกลามเข้าไปในประเทศเพื่อนบ้านหลายประเทศ จอร์แดนกำลังมีความวุ่นวายหนักขึ้นเรื่อยๆ เช่นเดียวกับเลบานอน ความขัดแย้งทางศาสนาและความวุ่นวายทางการเมือง เป็นผลมาจากสงครามกลางเมืองในซีเรีย ส่วนในตุรกี กลุ่มแบ่งแยกดินแดนชาวเคิร์ดขัดแย้งมากขึ้นเรื่อยๆกับรัฐบาลตุรกี
               สำหรับเยเมนกลุ่มก่อการร้ายสาขาย่อยของอัลกออิดะห์ซึ่งมีชื่อว่า Al-Qaeda in the Arabian Peninsula กำลังมีบทบาทมากขึ้นเรื่อยๆ ซึ่งจะนำไปสู่ความวุ่นวายทางการเมืองในประเทศดังกล่าว
               สำหรับสถานการณ์ในอัฟกานิสถานในปีนี้ คงหนักหนาสาหัสเช่นเดียวกัน โดยนักรบตาลิบันแข็งแกร่งมากขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่กองกำลังของอัฟกานิสถานก็อ่อนแอ สหรัฐซึ่งตอนแรกตั้งเป้าว่า จะถอนทหารออกจากอัฟกานิสถาน แต่ตอนนี้คงจะถอนกำลังไม่ได้ทั้งหมด ปีที่แล้ว กลุ่มตาลิบันยึดครองพื้นที่ได้มากขึ้นเรื่อยๆ และปี 2014 ก็เป็นปีที่มีผู้คนบาดเจ็บล้มตายจากสงครามเป็นจำนวนมาก ปีนี้กลุ่มตาลิบันคงจะเดินหน้าโจมตีกองกำลังนาโต้และกองกำลังของรัฐบาลอัฟกานิสถานต่อไป  
               ส่วนประเทศเพื่อนบ้านคือปากีสถาน ก็มีทีท่าว่าจะมีปัญหามากขึ้น โดยเฉพาะจากกลุ่มนักรบตาลิบันในปากีสถาน
               จุดอันตรายอีกจุดคือ อิหร่าน ซึ่งแม้ว่าขณะนี้ยังมีความพยายามเจรจากับอิหร่านเรื่องการพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์  แต่เริ่มมีแนวโน้มแล้วว่า การเจรจาคงไปไม่ถึงไหน ซึ่งถ้าเป็นเช่นนั้น อิหร่านจะกลายเป็นวิกฤตอีกครั้ง ความตึงเครียดจะเกิดขึ้นอีกครั้ง หากอิสราเอลจะตัดสินใจโจมตีโรงงานนิวเคลียร์ของอิหร่าน
               นอกจากนี้ยังมีปัญหาความขัดแย้งระหว่างอิสราเอลกับปาเลสไตน์ ซึ่งยืดเยื้อมานาน ซึ่งในปีนี้ไม่มีทีท่าว่าจะสงบลง
               ยูเครน
               ปีนี้วิกฤตยูเครนยังจะไม่จบ ปีที่แล้ว ถือว่าเป็นสถานการณ์ที่วิกฤตสุด เมื่อรัสเซียบุกยึดคาบสมุทรไครเมีย และเกิดความตึงเครียดอย่างหนักทางตะวันออกของยูเครน ปีที่แล้วมีผู้เสียชีวิตไปกว่า 5 พันคน และทำให้รัสเซียกับตะวันตกขัดแย้งกันอย่างหนัก ปีนี้ รัสเซียจะยังคงเดินหน้าสนับสนุน Donetsk และ Luhanskให้แยกตัวออกมาจากยูเครน สถานการณ์ในปีนี้ยังไม่แน่นอน นอกจากนี้ ทางตะวันออกเฉียงใต้ของยูเครนคือ เขต Kharkivและ Zaporizhia ล่อแหลมที่จะเกิดปัญหาหากรัสเซียตัดสินใจที่จะผนวกเขตดังกล่าว เพราะถ้ารัสเซียได้พื้นที่ตรงนี้ จะเป็นช่องทางทางบก ที่จะเข้าถึงคาบสมุทรไครเมียได้
เอเชียตะวันออก
สำหรับภูมิภาคเอเชียตะวันออก จุดอันตรายมีอยู่ 3 จุด คือ คาบสมุทรเกาหลี ความขัดแย้งในทะเลจีนตะวันออก และความขัดแย้งในทะเลจีนใต้
สำหรับคาบสมุทรเกาหลี สถานการณ์ในเกาหลีเหนือกำลังเป็นคำถามใหญ่ว่า กำลังจะเกิดอะไรขึ้น วิกฤตเกาหลีเหนืออาจจะเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ทั้งจากนโยบายทหารของสหรัฐ หรือความวุ่นวายทางการเมืองในเกาหลีเหนือเอง ซึ่งอาจนำไปสู่วิกฤตอาวุธนิวเคลียร์ของเกาหลีเหนือครั้งใหม่
ส่วนความขัดแย้งระหว่างจีนกับญี่ปุ่น ในกรณีการแย่งชิงเกาะเซนกากุหรือเกาะเตียวหยู ยังคงเป็นจุดอันตราย ที่อาจจะนำไปสู่การปะทะกันทางทหารระหว่างประเทศทั้งสองได้

สุดท้าย ปัญหาในทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นปัญหาใกล้ตัวของประเทศไทยของเรามาก ขณะนี้ยืดเยื้อมานานไม่มีทีท่าจะคลี่คลาย โดยจีนยังคงตอกย้ำอ้างความเป็นเจ้าของ ขณะที่สหรัฐก็ยุให้ประเทศอาเซียนทะเลาะกับจีน สถานการณ์เช่นนี้ ล่อแหล่มต่อการที่ความขัดแย้งจะลุกลามบานปลายได้ในปีนี้