5 ปีสงครามอิรัก (ตอนที่ 3)
ตีพิมพ์ใน สยามรัฐสัปดาหวิจารณ์
เมื่อช่วงปลายเดือนมีนาคมที่ผ่านมา เป็นวาระครบ 5 ปีของสงครามอิรักโดยสหรัฐฯบุกโจมตีอิรักเมื่อเดือนมีนาคมปี 2003 คอลัมน์โลกทรรศน์จะได้ถือโอกาสนี้ ในการย้อนวิเคราะห์ถึงสงครามอิรัก โดยจะแบ่งเป็นตอน ๆ ตอนแรก ๆ จะวิเคราะห์ถึงสาเหตุของสงคราม คำถามที่สำคัญคือ ทำไมสหรัฐฯจึงบุกอิรัก ประเด็นต่อมาคือ ผลกระทบของสงคราม หลังจากนั้น ผมจะได้ประเมินว่า 5 ปีที่ผ่านมา รัฐบาลบุชประสบความสำเร็จหรือล้มเหลวอย่างไร และในตอนท้าย จะได้วิเคราะห์ถึงแนวโน้มของสงครามอิรักในอนาคต
สำหรับตอนที่ 1 และตอนที่ 2 ผมได้วิเคราะห์ถึง สาเหตุว่าทำไมสหรัฐฯจึงบุกอิรักบ้างแล้ว ในคอลัมน์โลกทรรศน์ตอนที่ 3 นี้ จะได้มาวิเคราะห์ต่อถึงสาเหตุของการบุกอิรัก ดังนี้
1.5 ทฤษฎีโดมิโน่ใหม่
อีกสาเหตุหนึ่งคือ ทฤษฎีโดมิโน่ใหม่ พวกอนุรักษ์นิยมในรัฐบาล Bush หลัก ๆ คือ Dick Cheney, Condoleezza Rice และ Donald Rumsfeld กลุ่มนี้เรียกว่าเป็นกลุ่มอนุรักษ์นิยมซึ่งมองตรงกันว่า อเมริกาต้องจัดการกับอิรักเพื่อให้ได้สิ่งเหล่านี้มา คือการที่จะต้องเปลี่ยนระบอบการปกครองให้เป็นแบบประชาธิปไตย ทุนนิยม เพื่อจะทำให้คลายความเป็นปฏิปักษ์ เป็นภัยคุกคามต่อสหรัฐฯ โดยเริ่มที่อิรักก่อน และต่อไปอาจจะลามออกไปสู่ประเทศอื่น ๆ ในตะวันออกกลาง เป็นทฤษฎีโดมิโนใหม่
1.6 สงครามจิตวิทยา
สาเหตุต่อไป เป็นสงครามจิตวิทยา คือ รัฐบาลสหรัฐฯคาดหวังว่า ถ้าทำสงครามชนะอิรักได้ ล้มซัดดัมลงไปได้ ซัดดัมเป็นสัญลักษณ์ของการต่อต้านสหรัฐฯ และตะวันตก เป็นวีรบุรุษของกลุ่มต่อต้านตะวันตก การยึดครองอิรัก จะส่งผลกระทบทางจิตวิทยาต่อโลกอาหรับ ในแง่ของการกำหราบ กลุ่มก่อการร้ายที่กำลังคิดจะโจมตีสหรัฐฯอาจจะกลัว เพราะอเมริกาเอาจริง
1.7 น้ำมัน
และสิ่งที่จะเป็นของแถมคือ น้ำมัน แน่นอนว่า อิรักมีน้ำมันสำรองเป็นอันดับ 2 รองจากซาอุดิอารเบีย ตรงนี้เป็นรางวัลชิ้นงามที่จะได้เมื่อเข้าไปจัดการอิรัก
1.8 เป้านิ่ง
สาเหตุสุดท้ายคือ เป้านิ่ง รัฐบาล Bush ตั้งเป้าหมายไว้ว่า จะต้องทำลายขบวนการก่อการร้าย ต้องจับตัว Bin Ladenให้ได้ และจับตัว Al Qaeda ให้ได้ แต่เมื่อเวลาผ่านไปปรากฏว่า Bin Laden ก็จับไม่ได้ Al Qaeda ก็หายไปหมด ถึงแม้อเมริกาจะมีอานุภาพทางด้านการทหาร แต่ไม่สามารถทำลายขบวนการก่อการร้ายได้ แต่กลับกลายเป็นว่า การก่อการร้ายกลับเพิ่มมากขึ้น เพราะฉะนั้น ถ้ามองในแง่นี้ รัฐบาล Bush ล้มเหลวในการต่อต้านการก่อการร้ายตามที่ได้ตั้งเป้าไว้ แล้วรัฐบาล Bush จะประกาศต่อคนอเมริกันได้อย่างไร ดังนั้น รัฐบาล Bush จะต้องรีบหาเป้า ที่เป็นเป้านิ่ง ที่ให้ผลที่เป็นรูปธรรม ไม่ใช่ตามหา Bin Laden ซึ่งไม่เป็นรูปธรรม ซึ่งเป้านิ่งต้องเป็นรัฐบาลอย่างเช่นตาลีบัน เป้านิ่งต่อไปของเมริกาคือ ซัดดัม ถ้าอเมริกาชนะครั้งนี้ ก็จะสามารถประกาศชัยชนะได้อย่างชัดเจนว่าประสบความสำเร็จ ประชาชนจะต้อนรับยินดีกับความสำเร็จของรัฐบาล Bush
2. ผลกระทบจากสงครามอิรัก
ผลกระทบของสงคราม สิ่งที่อเมริกาจะได้รับคือ บรรลุเป้าหมายที่ได้ตั้งเอาไว้ทั้งหมดหรือไม่ ดังที่กล่าวในข้างต้นแล้วถึงสาเหตุที่สหรัฐฯบุกอิรัก
อย่างไรก็ตาม ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา สงครามยืดเยื้อ ผลกระทบทางลบเพิ่มมากขึ้น เพราะสงครามครั้งนี้ถูกมองว่า เป็นสงครามที่ไม่มีความชอบธรรมในสายตาของชาวโลก มีคนมองว่า อเมริกาเป็นอันธพาล เป็นสงครามขาดความชอบธรรม อย่างที่ทราบกันว่า เรื่องนี้ไม่ผ่านมติคณะมนตรีความมั่นคง
ที่ผ่านมา สหรัฐฯเป็นวีรบุรุษมาตลอดในสายตาของประชาคมโลก โลกมองสหรัฐฯในแง่ดีในเรื่องระบอบการเมือง ความมั่นคง ในการรักษาสันติภาพของโลก เป็นบ่อเกิดแห่งอารยธรรม ที่ใคร ๆ อยากเลียนแบบสหรัฐฯ
แต่ในขณะนี้ มองไปทางไหน ก็มีแต่คำด่าว่าอเมริกัน กลายเป็นเรื่องปกติ ที่จะมีการโจมตีอเมริกา การเป็นเจ้าในตอนนี้ ไม่ใช่เพราะความยกย่อง แต่เป็นเพราะคนกลัวอเมริกา อเมริกาได้สูญเสียการเป็นผู้นำที่โลกยกย่องไปเสียแล้ว และการกระทำของอเมริกาได้ทำลายระบบโลก และสถาบันระหว่างประเทศ เพราะอเมริกาละเลยและไม่ให้ความสำคัญต่อมติของคณะมนตรีความมั่นคง ซึ่งเหมือนกับมติของประชาคมโลก อเมริกาได้เหยียบย่ำมติของคณะมนตรีความมั่นคง อเมริกาอยู่เหนือ UN เพราะฉะนั้น UN สถาบันระหว่างประเทศก็เสื่อมลง
ยุทธศาสตร์ preemption ของอเมริกานั้น เป็นยุทธศาสตร์ที่อันตราย ยุทธศาสตร์โจมตีเขาก่อนที่เขาจะโจมตีเรา ที่อเมริกาใช้กับอิรักเป็นครั้งแรก ตลอดเวลาที่ผ่านมา การทำสงครามที่ชอบธรรมของฝ่ายถูกโจมตี คือการป้องกันตนเอง แต่ครั้งนี้เป็นการโจมตีก่อนและกลายเป็นว่า แล้วต่อไปจะเป็นใครที่อเมริกาเห็นว่าอีก 5 ปีจะเป็นภัย อเมริกาก็จะโจมตีตั้งแต่วันนี้ แล้วยุทธศาสตร์นี้ประเทศอื่นจะเลียนแบบหรือไม่
ออสเตรเลียประกาศแล้วว่า จะเลียนแบบ อดีตนายกรัฐมนตรีออสเตรเลีย John Howard เคยประกาศกร้าวว่า จะใช้ preemptive strike บ้าง กับขบวนการก่อการร้ายที่อาจจะอยู่ในประเทศใดก็ได้ อาจจะเป็นมาเลเซียหรือประเทศไทย ถ้าคิดจะไปก่อการร้ายในออสเตรเลีย ออสเตรเลียอาจจะส่งทหารเข้ามาโจมตีก็ได้
ขณะนี้โลกมุสลิมได้ต่อต้านสหรัฐฯมากขึ้น ความขัดแย้งระหว่างอารยธรรมไม่ได้ลดลงไปเพราะสหรัฐฯชนะสงครามอิรัก แต่รุนแรงมากขึ้น การเมืองภายในของประเทศที่มีชาวมุสลิมเริ่มวุ่นวาย เพราะชาวมุสลิมที่ต่อต้านสหรัฐฯ มีความรู้สึกต่อต้านรุนแรงมากขึ้น ในแง่ของการต่อต้านรัฐบาลที่สนับสนุนสหรัฐฯ และมีความรู้สึกหัวรุนแรงมากขึ้น ในแง่ของการจะเปลี่ยนระบอบให้เป็นรัฐอิสลาม ตามอุดมการณ์ของกลุ่มมุสลิมหัวรุนแรง
เพราะฉะนั้น การก่อการร้ายจึงรุนแรงมากขึ้น อเมริกาหวังว่า หากอเมริกาชนะอิรักจะทำให้ขบวนการการก่อการร้ายกลัว ขยาด ไม่กล้า แต่ผลกลับตรงกันข้าม
ประเทศที่กำลังเป็นเป้าของอเมริกาต่อไป สงครามอาจลุกลามต่อไปคือ อิหร่าน อเมริกาเล็งไว้แล้ว อิหร่านกำลังใกล้กว่า ในแง่ของศักยภาพที่จะมีอาวุธนิวเคลียร์ มากยิ่งกว่าอิรักเสียอีก จากอิหร่านอาจจะต่อไปเป็นเกาหลีเหนือ เยเมน ซูดาน โซมาเลีย ลิเบีย ประเทศเหล่านี้เป็นเป้าหมายทั้งนั้น ประเทศเหล่านี้อาจจะรู้ตัวว่า จะถูกโจมตี จึงต้องพยายามมีอาวุธนิวเคลียร์ให้ได้ก่อนที่จะสายไป การแพร่ขยายของอาวุธร้ายแรงอาจจะหนักขึ้น
2 ความคิดเห็น:
ขอบคุณค่ะ สำหรับบทความดี ๆ
ขอบคุณครับ สำหรับคำตอบของการบ้านของผม
ผมหวังอย่างยิ่งว่า จะมีข้อมูลที่ดีอย่างนี้ให้ผมทำการบ้านวิชาสังคมต่อไปน่ะครับ ขอบคุณครับ
แสดงความคิดเห็น