สงครามรัสเซีย-จอร์เจีย (ตอนที่ 1)

สงครามรัสเซีย-จอร์เจีย (ตอนที่ 1)

ตีพิมพ์ในสยามรัฐสัปดาหวิจารณ์

สงคราม
สงครามรัสเซีย-จอร์เจียเปิดฉากขึ้น เมื่อจอร์เจียได้ใช้กำลังทหารบุกเข้าไปในเขต South Ossetia เมื่อวันที่ 7 สิงหาคมที่ผ่านมา และกองทหารของจอร์เจียได้เข้าควบคุมเมืองหลวงของ South Ossetia คือเมือง Tskhinvali ได้ แต่หลังจากนั้น ในวันที่ 8 สิงหาคม รัสเซียได้ตอบโต้ด้วยการส่งกองกำลังทหารหลายพันคนเข้าไปใน South Ossetia และโจมตีที่มั่นทางทหารหลายแห่งในจอร์เจียและในเวลาเพียงไม่กี่วัน รัสเซียก็สามารถยึดเมือง Tskhinvali คืนจากจอร์เจียได้

ต่อมา ความขัดแย้งได้ลุกลามบานปลายออกไปยังเขต Abkhazia ทางตะวันตกของจอร์เจีย ซึ่งต้องการแบ่งแยกดินแดนออกจากจอร์เจียเหมือนกับ South Ossetia ผู้นำของ Abkhazia คือ Sergei Bagapsh ได้ประกาศกร้าวว่า จะขับไล่กองกำลังทหารของจอร์เจียออกไปให้หมด และรัสเซียก็ได้ส่งกองกำลังทหารหลายพันคนเข้าไปช่วย Abkhazia

สาเหตุ
สำหรับสาเหตุของสงครามในครั้งนี้ มีหลายประการด้วยกัน ซึ่งผมจะขอแยกแยะเป็นข้อๆ ดังนี้

· South Ossetia
รากเหง้าของความขัดแย้งและสงคราม เกิดมาจากปัญหาในเรื่องความขัดแย้งทางด้านเชื้อ
ชาติและเผ่าพันธุ์ ซึ่งกลายเป็นต้นตอของความขัดแย้ง และสงครามทั่วโลกในขณะนี้ สำหรับในกรณีนี้ เกิดมาจากการที่ South Ossetia พยายามที่จะแบ่งแยกดินแดนออกมาเป็นเอกราชจากจอร์เจีย มาตั้งแต่ทศวรรษ 1990 หลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียต อย่างไรก็ตาม South Ossetia ยังถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของประเทศจอร์เจียอยู่ แต่ South Ossetia ก็อยากเป็นเอกราชเป็นอย่างมาก โดยได้มีการประกาศเอกราชไปแล้ว แต่ยังไม่มีประเทศใดให้การรับรอง ประธานาธิบดีของจอร์เจียคือ Mikhail Saakashvili ประกาศกร้าวว่า จะต้องนำเอา South Ossetia และ Abkhazia ซึ่งต้องการประกาศเอกราชเหมือนกัน ให้กลับมาอยู่ภายใต้การควบคุมของจอร์เจียให้ได้

รากเหง้าของชาว Ossetia นั้น มีชาติพันธุ์ที่มีที่ตั้งดั้งเดิมอยู่ในเขตรัสเซีย และมีความ
ใกล้ชิดทางชาติพันธุ์กับรัสเซีย แต่ในศตวรรษที่ 13 ได้ถูกการรุกรานจากอาณาจักรมองโกล ทำให้ต้องอพยพย้ายถิ่นฐานมาอยู่ในบริเวณเทือกเขาคอเคซัสในปัจจุบัน

ชาว Ossetia ใต้ ต้องการจะไปรวมกับชาติพันธุ์เดียวกัน คือ Ossetia เหนือ ซึ่งเป็นเขต
ปกครองตนเองภายใต้สาธารณรัฐรัสเซีย แต่จอร์เจียก็ปฏิเสธ และไม่ยอมรับ ชื่อคำว่า South Ossetia โดยเรียกดินแดนดังกล่าวในชื่อดั้งเดิมว่า Samachablo หรือบางทีก็เรียกชื่อว่า Tskhinvali ซึ่งเป็นชื่อเมืองหลวงของ South Ossetia

แต่ความตึงเครียดก็เกิดขึ้น เมื่อประธานาธิบดี Saakashvili ได้รับเลือกตั้งในปี 2004 และเสนอที่จะให้มีการเจรจากับ South Ossetia แต่ในที่สุด การเจรจาก็ล้มเหลว ในปี 2006 South Ossetia ก็มีการทำประชามติ เพื่อประกาศเอกราชอย่างสมบูรณ์

และนี่ก็เป็นปัจจัยสำคัญ นำไปสู่ความขัดแย้งและสงคราม ระหว่างจอร์เจียกับ South Ossetia

· การประกาศเอกราชของโคโซโว

สำหรับสาเหตุสำคัญที่ทำให้รัสเซียตัดสินใจเข้าทำสงครามโจมตีจอร์เจียนั้น สาเหตุหนึ่ง
เป็นผลมาจาก การประกาศเอกราชของโคโซโว โดยทางตะวันตก ผลักดันให้โคโซโวเป็นเอกราชจากเซอร์เบีย แต่รัสเซียก็คัดค้านอย่างเต็มที่ ผู้นำรัสเซียคือ Valademir Putin ได้ออกมาเตือน ถึงอันตรายในการรับรองการประกาศเอกราชของโคโซโว ทั้ง ๆ ที่ เซอร์เบียและรัสเซียคัดค้าน แต่ภายหลังจากที่โคโซโวประกาศเอกราช รัสเซียก็ตอบโต้ ด้วยการให้การรับรองเอกราชของ South Ossetia และ Abkhazia บ้าง

ลึกๆแล้ว รัสเซียมีความเชื่อว่า ตะวันตกและสหรัฐฯ กำลังมีแผนการปิดล้อมรัสเซีย และจากในกรณีของโคโซโว ก็ทำให้รัสเซียได้ข้อสรุปว่า ตะวันตกไม่สนใจเสียงคัดค้านของรัสเซีย นั่นคือจุดแตกหัก และรัสเซียมองว่า ขณะนี้ รัสเซียกับตะวันตกกำลังอยู่ในสภาวะของความขัดแย้ง สำหรับรัสเซียแล้ว คำถามคือ จะตอบโต้กับตะวันตกอย่างไร และในที่สุดรัสเซียก็ได้ตัดสินใจตอบโต้การปิดล้อมของตะวันตก ด้วยการเปิดฉากสงครามในครั้งนี้

· NATO
สาเหตุสำคัญประการที่ 2 ที่ทำให้รัสเซีย ทำสงครามกับจอร์เจียในครั้งนี้ เพราะการ
ตัดสินใจของการประชุมสุดยอด NATO ที่บูคาเรสต์เมื่อเดือนเมษายนที่ผ่านมา โดยมีความพยายามจะเอาจอร์เจียกับยูเครนเข้ามาเป็นสมาชิกของ NATO ซึ่งทำให้รัสเซียไม่พอใจเป็นอย่างมาก
ในอดีต ในสมัยของประธานาธิบดี George Bush ผู้พ่อ และในสมัยของ Bill Clinton
สหรัฐฯ เคยให้สัญญากับรัสเซียว่า NATO จะไม่ขยายเข้าไปในเขตที่เคยเป็นสหภาพโซเวียตเก่า อย่างไรก็ตาม ในปี 1998 สหรัฐฯก็ผิดสัญญา ด้วยการขยาย NATO เข้าไปในเขตยุโรปตะวันออก โดยดึงโปแลนด์ ฮังการี และสาธารณรัฐเช็คฯ เข้ามาเป็นสมาชิก และต่อมาในปี 2004 มีการขยายสมาชิก NATO ออกไปอีก โดยขยายออกไปครอบคลุมประเทศยุโรปตะวันออกเกือบทั้งหมด รวมทั้งประเทศในแถบทะเลบอลติกด้วย
แต่สำหรับความพยายามล่าสุดของ NATO ที่จะเอายูเครนมาเป็นสมาชิกนั้น รัสเซียมองว่า เป็นภัยคุกคามต่อความมั่นคงของรัสเซีย และยิ่งไปกว่านั้น เมื่อสหรัฐฯผลักดันที่จะให้จอร์เจียเข้ามาเป็นสมาชิก NATO ด้วย ก็ทำให้เห็นได้ชัดว่า NATO กำลังต้องการขยายอิทธิพลเข้ามาในแถบคอเคซัส ซึ่งเป็นเขตอิทธิพลของรัสเซีย และยิ่งทำให้รัสเซียมั่นใจว่า ตะวันตกและสหรัฐฯ กำลังมีแผนการที่จะปิดล้อมและสกัดกั้นอิทธิพลของรัสเซีย
จะเห็นได้ชัดเจนว่า ภายหลัง NATO ประกาศจะดึงเอายูเครน จอร์เจียเป็นสมาชิก รัสเซียก็ตอบโต้ทันที ด้วยการตัดสินใจเพิ่ม และกระชับความสัมพันธ์กับ South Ossetia และ Abkhazia รัสเซียคงจะรู้สึกถูกปิดล้อมหนักขึ้นเรื่อย ๆ และถูกโดดเดี่ยวมากขึ้นเรื่อยๆ จากตะวันตก แต่ขณะนี้พลังอำนาจของรัสเซียก็เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทั้งทางด้านทางทหารและเศรษฐกิจ ซึ่งทำให้รัสเซียเชื่อมั่นว่า จะสามารถป้องกันการปิดล้อมของตะวันตกได้

แต่สำหรับจอร์เจีย ประธานาธิบดี Saakashvili มีนโยบายสำคัญที่จะเอาจอร์เจียไปเป็นสมาชิก NATO ให้ได้ ทั้งนี้คงจะเพื่อเป็นหลักประกันความมั่นคงปลอดภัยของจอร์เจีย จอร์เจียพยายามที่จะมีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับสหรัฐฯ โดยได้ส่งทหารเข้าร่วมกับกองกำลังทหารของสหรัฐฯในอิรักด้วย

· การกลับสู่สถานภาพอภิมหาอำนาจของรัสเซีย
และอีกสาเหตุหนึ่งที่อยู่เบื้องหลังสงครามรัสเซีย-จอร์เจียนั้น คือ ความพยายามของรัสเซียที่จะกลับมาเป็นอภิมหาอำนาจในโลกอีกครั้งหนึ่ง หลังจากการล่มสลายของสหภาพโซเวียต Putin ได้เคยพูดไว้ว่า การล่มสลายของสหภาพโซเวียตถือเป็นความหายนะทางภูมิรัฐศาสตร์ของรัสเซีย ทำให้ความมั่นคงของรัสเซียถูกคุกคามโดยตะวันตก และทำให้รัสเซียถูกห้อมล้อมด้วยประเทศที่เป็นปฏิปักษ์ต่อรัสเซีย และเป็นพันธมิตร และอยู่ภายใต้อิทธิพลของตะวันตก

Putin จึงมีความต้องการอย่างแรงกล้า ที่จะสถาปนาเขตอิทธิพลของรัสเซียขึ้นมาใหม่ โดย Putin ได้พยายามที่จะสร้างเครดิตให้กับกองทัพรัสเซีย และพยายามที่จะทำให้เพื่อนบ้านรัสเซียเห็นว่า การเป็นพันธมิตร NATO และการใกล้ชิดกับตะวันตกนั้น ไม่มีความหมาย
ในการบุกโจมตีจอร์เจีย Putin ได้แสดงให้เห็นแล้วว่า กองทัพรัสเซียกลับมามีเครดิตอีกครั้ง และการใกล้ชิดกับสหรัฐฯของจอร์เจีย ก็ไม่สามารถช่วยจอร์เจียได้ Putin คงต้องการให้สงครามครั้งนี้ เป็นบทเรียนแก่ประเทศต่างๆ ทั้งในยุโรปตะวันออก คาบสมุทรบอลข่าน และเทือกเขาคอเคซัส ที่กำลังตีตัวออกห่างจากรัสเซีย

สงครามกับจอร์เจียในครั้งนี้ เท่ากับเป็นการประกาศอย่างเป็นทางการ ของการกลับมาสู่สถานภาพการเป็นอภิมหาอำนาจในโลกของรัสเซียอีกครั้งหนึ่ง